Thursday, April 30, 2020

I DUH ANGIN

(Covid19 lockdown article-10)


Fur pui lothleng tur enchhinna ni awm tak hian ruah chu a sur fo mai a, thli leh rial rawn paipâwn tel chang a nei zauh bawk. Siamtu ropuizia lantirna ni mahse mihringte tana 'chhiatna' tia koh theih hial nih chang pawh a awm. Hahuk dul ang maiin kawl a thim êng pup a, mau leh thinghnah a leng sung sung a, a hmahruai chu mal lian takin chutah a haw vanglai an sawi ang maiin ruah chuan min rawn chung tlak ur ur a, dithlifarfem khawh pawh ngil awt khawpa tam a sur a, a han leh duk lawi si.

Ruah hian tihtheih 2 chiah a nei a , pakhat chu sur a ni a, pakhat chu hân a ni leh mai. A sur loh chuan a nihna ‘ruah’ hi a ni phak lova a sur erawh chuan a hân leh ngei bawk. Mahse vansang tak atanga arawn sur buan buan hian khawlum a ti reh a, tui thianghlim min pe a, thlai leh nungchate tan chawtha a ni.

Kan hlimna kan in hrilh a, kan lawmna kan in hriatpui a, kan mamawh kan in pui tawn thin. Kan inkar chu  khawvel tehna matriculation a teh chuan hla tak ni mah se, in si rial in, in nghengin, in khawih pha rengin kan awm si. Thinlung a in huatloh chuan taksa leh rilru pawh a in hnaih zel a,i nat in ka na ve a, i damin ka dam ve a, i chauh changin ka chau ve thin.

Mahse, i ngainat chu i hlamchhiah lui a, i duh chu i mausam lui a, i rilrem chu i thlauhthla lui a, i feeling chu i haider lui a, i tawn apiang chu i pawmlo lui si. I ngaihtuah i hrelo lui a, i vei i haider tlat a, i hlimna chu nangmah ngeiin i pawmlo lui si.

A kamliam chu i bih fova, a kut chhuak i thlir fo, i pindan chhung ngei ah amah hriatchhuahna tur tamtak a awm a, mahse hnungchhawn luih an ni. I ei dawn in i hriaa, i in dawnin i hrechhuak bawk, mahse i pawm silo.

Ruah sur chuan malsawmna thlenin eitur zakkep mahse, tuilian leh leimin a thlenfo vanga ruah sur zawng zawng dem chu a tih chi dawn em ni? Luipui lian chu rapthlak teh mahse a kam zawl leilet tan leitha a chhekkhawm asin.

Mahse I DUH ANGIN ruah chu a sur khat tawh anga, tih chhiat a nei tlem anga, tih that pawh. A rote chu an ro zel anga ruahtui dawnloh vanga a vuai ta a nih pawhin i duh angin a awm tihna a ni ang.

Wednesday, April 29, 2020

The Distance Crush
(Covid19 lockdown article-9)

Sakhmel dar ang tawnglo mah se, a zunzam chuan aphuar a, lamhnai D zun phurh mah a nat si chuan mualza kar dan D zun a phurzo nemaw.

“Hello, i dam em, i pic ka lo en a, iva nalh thin ve” reife a nghah hnu pawn a message chhanna a dawng mai lova, a hnu fe ah “I status ka lo view a, i nalh hle mai” tih chu huaisenna sawmkhawmin a thawn leh a, reitawk fang a nghah hnu ah a message tone alo ri rel rel a, phur takin a inbox a en a, “ka lawm e, mi ta ka nia” chu chu an inbiakna hmasa ber a ni.

A thinlung   kahpathir anga sak nithin  chu khawihnûn rawhsat ang maiin a tuiral zova, a ngaihtuahna zawng zawng chuan a taksa mai anilo a seilenna khua a chhuahsan vek a, luipui thuah kar leh mual za tel tehmeuh piah ah chuan a cheng veng veng mai.

A duhthusam, a hlimna, a engkim chuan a chhuahsan vek a, a sakhmel pawh ala tawnloh, a hlimthla chauh a lo luanliamna ah ngei chuan a khawvel chu a awm daih si.

Hrat laka bei ta nafam chu a mesaage pawh chu a rawn chhang ve ta fova, enge a tih, khawiah nge a kal, tunen nge an awm, chaw a eitui em, a awmdan chu a hriatbelh zel, a thinlung pawh fur ruahtui tam vanglaia luipui a so but but ang hian a so liam but but a. Ṭhuva ianga thla nei nise thangvan sanga thlawkin ruam leh tlang pawisa hauh lovin alam panin a thlawk tur.

Tlangnel taka an titi theih hnu chuan an in hrechiang zel a, a eiduh zawngte, a pangpar ngainat zawngte, anuam tihzawngte, thil chihrang hrang a hriatbelh zel a, chungte chuan a thinlung so sa reng chu a chhemalh zual zel a, a hmangaihna chuan a pumin  a kang a ni ber tawh.
“Dar zam ianga sakhmeltha, i kimtlang zawng a mawi hluan e.
I fuke i sakruang mawi hlimthla ka thlir ning dawnlo,
Theih chang se darang in tawngin Run hmun lengdun ila aw,
Tangnema in pawmin kan in Di rial rial tur”

Social media atanga intawng mah nise, khuanu ruat emni tehreng ni, chhun leh zan pawn a tibuai hlei thei lova, sawi tur an ngah em em tawh a, engkim an in zawt a, an in hrilh bawk a. A chang leh in zep takin, thu khuh neiin an in biaa, a chang leh langtlang vekin, ni a liam zung zung fo ta mai.

Miin engtin nge an sawi ang, engtin nge an ngaih ang tih a ngaihtuah lova, social media mai mai atanga intawng pawh lo tise, mi pawh khawlaiah mai mai an intawng tiin a hnial nghal mai dawn a, mi ngaihdan aiin a ngaihdan a dah pawimawh a, mi sawi dan tur aiin a sawi dan tur chu a ngai pawimawh zawk.

A kiangah chuan a chhungte, a thiante leh a khaw mipui chu awm mahse ani chu a kim thei lova, mipui zingah a mal tlat a, chhungte nen chaw an kilho pawn a mal ṭan tlat a, a chhan chu a maha awm zawng zawng chu hlate khuaa a thinlung tikehsawmtu hnena a awm tlat vang zawk a ni si.

Hmun leh hmuna in ngaizawngte, khaw khata awm dun in ngaizawngte pawh an lung a len a, an khua a har phawt chuan ani mualza tam kara awm laka a kehsawm chuan a lung a leng ngei ang, a khua pawh a har hle ang le, mahse hnemtu a neilo a, a hliam tuamsaktu an awm lova, a mittui hrukhul saktu an awm ve silo.

Call me, baby, if you need a friend
I just wanna give you love
Come on, come on, come on
Reaching out to you, so take a chance
No matter where you go
You know you're not alone

Ala duhtawk mailo;

And even though I know how very far apart we are
It helps to think we might be wishin' on the same bright star
And when the night wind starts to sing a lonesome lullaby
It helps to think we're sleeping underneath the same big sky

Hmangaihna hian daitheu chin a nei lova, huam chin a nei heklo, mi chhia a thliar lova mi ṭha a thlang heklo, lam hnai emaw lamhla emaw a sawi lova, a hun leh hai a thliar heklo. Khuahmuna leng mah suihlung a len chuan mualzapui kardan ami chu luaithli a nul ngei ang.

Tuesday, April 28, 2020

VAKI HRAM RI

(Covid19 lockdown article 8)



Tukin Ni chhuak chu a mawi danglam bik riau a, nimin lamah te khawchhiat vanga Ni chhuak kan hmuhloh vang emaw ni. Tukdang ang bawk emaw ka tihlai mekin thawm danglam tak ka hriaa, chu chu Vaki hram ri a ni.

Kan huanah hian sava chi hrang hrang an awm a, kumtluana in leh lo atana hmang ve tepawh an awm a, sava pem chi te pawhin chawlhnan tak an hmang thin, Vaki kher erawh hi chu an rawn lang khat khawp mai. Ka in perhtho at a, a thla lak ka tum a, mahse an lo thlawk sawn leh hman ta si a.

Khawvel hmundangah pawh natna ṭihbaiawm covid19 vang hian mihring kan tawmim a, sava leh ramsa thenkhatten khawpui chhung an rawn lut tih kan hrefo a, India rama Ganges luipui Hindu chhiarsenloh te an in hnim purh purhna ah pawh Dolphin te chu tunlai hian hmuhtheihin an in lar mek. London khawlaiah sakhi leh sazuk an tla a, Mizorama saza te pawh an ngam hle tih kan hriaa, social mediaah chhiar tur leh hmuhtur a tam hle mai.

Pathian thilsiam ropuiber mihringte lockdown kan nih meuh chuan chungleng leh hnuaileng nungchate tan paradise a in hawng a ni ta ber a, ram pilril a awm thin ramsate pawh hmuh theihin an inlar chhuaka, sava te pawhin kan daihnai rahtlante an rawn hel ta hut hut mai, keinin vanduainaa kan ruat hi an tan malsawmna Ni en ṭanna hun alo nireng mai.

Lalruangasehnawt nupa pawh leihrul ah an in chhaih kawi ziai ziai a, reilote ah bu an chhep anga an tui mai dawn tih a hriat reng mai. Inbul thingah te chuan Tlaiberh leh Tuklo an chiar a, Khawmual Chinrang thiam takin a hram zai vel bawk.

Nungchate hian tinatu an neihloh chuan kan kiang hnaiah awmin kan ropuina belhchhahtu nih hi an chak alo ni. An hram mawi tak leh an chezia  en nin theihlohte chu min hlui reng an duh tih hi a hriat reng mai.

Airgun leh silai thatak neih hi in lak champ em emna chi a nilo tih kan hriatvek hnu hian, khawlaia pu ngawk ngawk ngam khawpa mawl an la awmfo.

Kan chhehvela nungchate kan tih chereu hian kan ecological balance a buai thei. Chu ai mah chuan chhuan thar lochhuak leh turte tan kan hnutchhiah a ngai. I fate, i tuten  Hrangkir hi enge anih, Savawm hi enge anih an hriatloh hunah chuan hrilhfiah turin i buai hle ang, buai mai ani lova chhuantharte dem i hlawh tel bawk ang.

Thilsiam zawng zawng hian Pathian fate lan hun nghakhlel takin an thlir a, Pathian faa vuah tlak em i nilo a nih pawhin, a ang thei angber nih tumla, nungchate lakah i nun rawng lul suh se. Chaw leh sa kan ei tur ang chi chu pek kan ni a, chubak aliam ban buai erawh chu mi vir deuh tih awm tawkah ngai la, i kut zalah nungcha ten an nunna hloh lul suh se.

Monday, April 27, 2020

LUNGAWI  A HAR
(Covid19 lockdown article 7)


Covid19 kher kher pawh hi a ti anglo, duhleh China ram kha pel lovin ṭil ṭiak ta mai mai sela, hetia khawvel pum chawkbuaia ngawirenga a chevel ta hi a ngeiawm hrim hrim.

In rin lawkna pawh awmlo leh in zir lawkna pawh awm lovin lockdown in min han tlakbuak thut mai kha a ni a. Awmdan kha thiam avan har tak. Rang takin Local Task Force an din a YMA kutah a tla lo theilo a, branch tin ten mi tlawmngai tur an zawng huai huai a. Keini a lumum chin chu in ah kan tawm ṭhap mai a nih kha.

Kan ramah vanduaithlak takin vei an awmve thu kan hre ta, a ka nei nazawng kha lungawilo thu phuhchhuakin an kamtam a, kan rawngbawltu pawh a lo haw hunte kha kan lawmlo, kan lung kha a awilo em em mai a. Kan Cable operator ten Home Crusade an rawn nei ta phut a, chhungtin kan thle dual mai a, harhna a lo thlenga ina tawm theilo pawn lama lam chhuak an han awm taa, kan lung hi a awilo leh ngawih ngawih a.

Kohhran inkhawm khap a han ni a Sunday tuka Biakin dar a rilo ngawt pawh kan lung a awi theilo, kan phun sup sup a, a aia tihdan tha lah kan hria a zeng a ni silo. Kristiante hunpui Goodfriday leh Easter te Palm Sunday te a lothlenga lungawilo tak bawkin kan hmang ral leh a. Kan ram hruaitu lu Prime Minister thusawi lah kan lung ti awilotu bawk.

Sorkar in relief fund a hman dan ah kan lung a awilo a, thenkhatin an lo dem vei rawl nen. Kan infected neih chhun lah a dam har em em mai si, ramri depa duty ten ngaihsak an hlawh tawklo niin an in hriaa lungawilohna a awm ṭan, a him china duty te lah an duty nasa lutuk ani mahna kan lung an ti awilo leh ta.

Ruihhlo tello a awm thei tawhlo ten an mamawh an zawng dek dek a, khungkhawm veka vau pahin kan lung an ti awi leh lova, bazar hun leh chhuah theih hun kan nei naa kan lungdumzotu a ni mawlhlo tih a hriat reng mai. Chhuah phalna lehkha lah chu Rome hun laia indulgency an hralh ang maiin an pawtthla mawlh mawlh reng bawk. Chuti chung chuan lehkha lak dana lungawilo an kat nuk tho.

Covid19 zet chuan lungawina hi a thlen hlawllo a ni ber awm e. Khawtlang leh ram chetna apiang kan lungawiloh pui niber in a hriat.

A dik a lawm, khawvel hi lungawina awmna hmun a ni tlatlo. Mi chi tinreng kan awm a kan duhdan leh ngaihdan a hrang vek lehnghal. Kan vaia lungawi tlanna hi engmah a awmlo, zawng zawng mah ila kan hmu chuang lovang, a chhan chu a awm tlatlo a lawm.

Lungawina, hlimna, vuivai bona, engkim felna pakhat a awm. Chu chu a hmufuh leh a hrefuh apiangte chu engkimah an lungawi a, khawvel hrehawm hi nuam takin an hmang thin, chu lungawina chu Pathian a ni.
MIZO BAI
(Lockdown article-4)

Hnamtin hian eithin bik leh duhbik an nei deuh vekin ka hria, ngainat zawng leh a kalh tikimtu hi kan nei vek mai. Tripura tlangram lamah chuan vaipaden a telloh chuan a kim theilo a, Europe lamah Alu leh Chhangthawp a pawimawh ang bawkin Burma ramah chuan buh a pawimawh a, ka tan erawh chuan bai hi a thupui kengtu a ni thung.

Vegetable mai nilo, ui sa, bawng sa, vawk sa te hlei hlei hi bai ila a tui lehzual, Thlai engpawh hi han bai chawt ila a tui em em vek zel mai a nih hi.

Mizo bai awm miahlohna hmunah hian ka zin fo a, an chaw ei ang eiin an tihdan entawnin ka in hnagfak fo mai. Europe a ka zin dawn chuan chemte, thirkut leh thirfian hman dan ka zir chiam a, East Asia lama ka zin dawnin  hmawlhte (chop) hman ka zir leh chiam bawk a. Ka thiam hlei lova, midang mitsir chungin ka ṭamhnem chu ka hmu thei mai. Mizo bai chingal leh sa um paw phata bai han awm talo kha he tribal hrawk hian hriatthiam harsa a ti thin.

Company lama kan puten chaw kan rawn ei dawn e an tih si vangin tumkhat chu ka buai viau tawh a. An eiduh ang zawng nia ka rin chu kan thiam ang tawkin kan siam a, Bawkbawn bai leh Khanghu bai kan chhawp tel bawk. Chaw kan han ei chu vai rim vît vêt lam kha an ban ta hauhlo a, Bawkbawn leh Khanghu bai erawh chu an ei fai kelh thung.

Seafood an tih te, desert food te, sap chaw, Thai chaw leh Burmese ho chaw te ka ei tawh a, Korean Hotel ah leh Chinese Hotel ah ka ei tawh bawk a, an thil siamte chu a tuilo hauhlo, Five star hotel a breakfast menu pawh item 65 zet awmna ah pawh ṭum 3 lai ka ei ve ta, Absurd bird ar sa te KFC ar sa te Goldenduck varak sa te ka ei ve tawh, a tui nangiang mai, mahse a kim tlat silo.

Delhi ah Mizo restaurant pakhatah mizo bai a awm a hnamdangte pawn an hlut hle tih sawi ka hre tawh a. USA leh UK lama ka thian leh hmelhriat awmte Netherland a ka hmelhriat awm mizote pawh hian  chawhmeh tui an rawn post ve chu Mizo bai tho hi a ni.

Ka thiamna leh ka nihna chu elphakloh khawpa sang pawh a ni thei e, ka chenna pawh khawvela ram changkangber a ni mai thei, a changkanglo ber pawh a ni thei, he Mizo tribal hrawk hi sap hrawka thlak mai theih a nilo, vai hrawka thlak mai theih lah ani heklo, Mizo ka ni a, mizo bai tui ti hrawk ngei hi ka damchhung chuan ka nei dawn. Bai ei thin nih hi ka zak lova ka in chhuang em em zawk a ni. Mizo bai hi Mizo hrawkah chuan a tuiber mai. Long live Mizo Bai.

Sunday, April 26, 2020

MIN HRERENG RAWH
(Covid19 lockdown article)



Lei anchhedawng, sualte dinchan fona hmunah hian Siamtu ropui duan ang ngeiin, ṭhen leh rual, chhung leh khat tamtak neiin mahni tawka lalber niin ka seilian a. Panlai nun atangin vanglai hun thleng chenin ni kan chhiarliam tam ta hle mai.

Covid19 hripui, natna zawnga nunrawng berin kan ram a run hma ka chuan lungchimten ka ṭangah pawmin lengdang tudang kan ngailo. Kan khuavel a parvul a, sikni meuh pawh khian a zia a thup niin kan hre hial a nih kha. Mahse he hripui hmelchhia hian kan hlim a phal lo em ni? Kan lawm a phal ta lo em ni? Kan hlimna hian a ti thinur ta emni zawk?

Natna kai chu sawiloh, a kai nia rinhlelh atangin lakhran ngai ka ni a, midang chu ka tan dah hlat an ni, ka duhvang reng pawh ni hauh lovin khunghran ka ni ta si. Khawvel chu a in khunghrang a, thihna thim chuan kan lei hi a tuam a, chhum leivak zam chuai chuai ang hian min tuam hlup a ni ber.

Kan ram zimtê, uihum lek  hnam khawsa ve pawh kan tlem avangin min hlahthlem hauhlo. Ruahpui sur laia khawlai a reh duk ang mai hian kan kawtthler chuan mawitu a neilo a, kan lirthei vakvel aiah zak map lovin he hripui hi a vakkual vel niin  a lang.
In rinlawkna leh in buatsaih lawkna awm hauh lova ni 30 teh meuh amah vanga chhungtin kan in khunghrang te, khualzin tangkhang tamtak a siamte, thihna hial a thlente hi ava nunrawng em! Lak hran, khung hran, lainattu te hmangaiha bawihsawmtu, a chheber thlen hun pawha laina hmel lantheihlohna, thlan kotlang thlenga hringfate laka lahrangtu natna hi ava nunrawng lua em!

Ei ṭawk ṭawk leh tlakchham hlaua thaw dep depa thla khat kan inkhung hran hnua kan zalen hnu khan, engkim a pangngaiin a kal leh ta niin a lang a. Chhungkua mai nilo, ram sumbawm a tla hniam a, thil man a sang a, awmlo a tam bawk. Mithiamten safety measure chi hrang hrang an sawite chuan ngaihthah a hlawh mek a, sicial distancing chu mimal tinin a pawimawh ti hrerengin kan bawhchhe bawk si. Kan nunna aiin kan pumpui puarloh kan hlau zawk niin a lang.

A hlauhawm vanglaia damkhawchhuah nana harsa taka kan lo tuarna kha, a zia awm tawh ni a kan hriat hnu ah kan hnam hian bul kan tan ve dawn lek lo ni rengin, hand sanitizer kan hmanruah hnem hman zia kha, surgical mask tamtak nei leh neilova kan chhekkhawl pawh kan hmang zo a, mahse, tun hun, a hman hun ah hian kan mamawh zat kan nei ta hlawmlo. Kan pumpui kan hmangaih luat leh ruihtheih thil kan duh luatah kan ram kan hralh a, manganna laka talchhuak emaw kan intih hnu ah thihna chuan min rawn man ta.

Lockdown zawh hunah chuan..ti a duhthu kan sam zawng zawngte kha tu emaw rualpawlloh hlauh vang mai maiin a chuai zova. Ka duhber nang nena hun lawmawm kan beisei zawng zawng, lockdown chhunga zantin duhthu kan sam dun thinte kha sum bawm ruak ngaitheilo mi tlemte vangin a chuai ta.

Ka kianga ka tuihal tui tulh turin i awm thei lova, mangang taka boruak thianghlim hip tur ka tlakchham lai pawh in dah hran ka ni a, ka chuapin boruak hnawhpuartu a tlakchham a, rilru a engkim rang taka ka ngaihtuah chhuahvek lai pawn hmuhtur i awm theilo va, ka thawk a tawp a, he lei anchhedawng ka chhuahsan hun ah pawh ka lu ah i dawm thei dawn silo. Mi pakhat lek fimkhurloh vangin ka thlan kotlang pawh i tan kal phallohna hmun a nih dawn vangin Min hrereng ang che aw.
Inmamawh tawnna
(Covid19 lockdown article)


Lockdown hma mitinin mahni kawng theuh kan zawh hun lai kha chuan atu amah kha kan in ngaihsak tak tak pawn a hriat lemloh, mahni buai buaiin kan buai a, midang tan hun kan nei meuh hlawmlo a ni ber.

Chawlhkar hnihna a lo thlen meuh chuan  chawhmeh a vang ta, thingtlangpa in bai tharlam tak tak, thlai chitin chitang a post meuh chuan chawhmeh post kan khap ta ruai mai. Inthlahrung miahlo a car thar an post lai khan thingtlang lamten an awtve ange i post lovang u an ti lem bik hlei law.

Mi neih tel miah lova mahni neih chauh ringa thla han pumhlum dawn takah chuan, a lian a te in kan in mamawh zia kan hre chiang ta. Facebook ah thingtlang mite deu na thu a reh zova, khawpui mite demna thu lah a bo.

Hmun hrang hrang atangin man nei leh neilo chawhmeh chitin rengin khawpui an pankhawm a, hralh a tam, sem lah a tam, khawpui lam lahin a daidoa duty leh a chengker lamte hrutin tanpuina semtur nen an vakchhuak ruih ruih bawk.

Keini kan puara, kan tlai ngawt hi a diklo e, chhuanchham an lo awm hlauh dah ange tih rilru pu in local task force leh a aia lian lamah mi thahnem ngaiten an chhunglut zur zur bawk a.

A nia sin, tumah hi mahniin kan awm thei tak taklo. Kamding leh loneitu pawh an in zawm tlat  angai, engmah neilo leh mi hausa pawn in mamawh tawnna an nei si. Kan thufing mawi em em chu "Sem sem dam dam, eibil thi thi" hi a ni. Chu ngaihdan ropui tak chunga seilian zofate hi in mamawh tawn kan ni mailo, in ṭanpui tawn kan ni

Kan dinhmun hi a in ang vek thei hauhlo, kan chan pawh a in chhah hlei zung tur pawh a ni, mahse hei hi kan hriatreng tur chu a ni "tumah mahniin an famkim lo" tih hi. Kan vaiin in mamawh tawn vek kan ni.
How Lockdown Means to me
(Covid19 lockdown article)


A tak taka han tawn ve meuh chuan min den dan a dang hle a, pawnlam chauh nilo chhungril nun a nghawng pha hial hi mak tak  a ni. Mi ram an lockdown thu kan hriaa, hripuiin kan ram a rawn luhkhung takah chuan mi ram angbawkin lockdown chu kan chungah a thleng ve ta.

Entawn tur awm heklo le, thangrhar zakwte phei chuan curfew pawh kan chianglo a ni si a, han in lockdown meuh tak ah chuan  nun a buai nak mai.

Thla khat zet lockdown kan ni hi kei chuan hrehawm ka ti vaklo, nunphunga khaihlak tamtak awm mah se, ka in siamrem thei zel mai. Rual pawlloh erawh chu a khawhar thlak deuh. Internet ka hmang nasa. Safety measure engkim strick takin kan hmang bawk.

Lockdown lai hian Ukulele ka perh nasa viau a, nuam pawh ka ti, ka mouth organ lam rei vaklo ka play bawk. Lehkha ziahna hun tha anih tehreng vei nen rilru ah thilziah lam a lang tlat lo. Atir lam khan music peace engemaw ka siam ang ka tia ka pamṭul ṭhak bawk.

Inbul ah huan zautak fianrial si kan nei a, Dragonfruit post 400 vel enkawl in nitin deuhthaw huanah kan lut a, greenhouse 10 lai enkawl a ngai bawka, chawhmeh leh thlai dangte kan ching thar bawk a, lockdown laiin ina awmna hun kan nei tam vaklo zawk. Kuhva a rah sen tuarh a panhnah a zam bawk a, kuhva vanga chirite rilru in a hrechhuak fo. Bazar hun an siam ai mahin thlaithar lam huanah laktur a awm a nidang zawng aiin kan chawhmeh a tui mahin ka hria. Bazar a chawhmeh zuarte oawn kan huan thlaite khar chhawngin an zuar bawk a.
Tlai lam a lo nih chuan pangpar tui pek a ngai a, zanriah erawh kan  ei tlai thei hle.

Ka thil ziah vel mai maite hi a dahthat awlsam zawk nan a bu a siam ka rilruk a, ka thiam ang anga ka remkhawm chu Press a pekluh a nih hmaa min edit saktura in pe hnenah ka pefel thei hlauh bawk.

Lockdown tawp dawn lamah hian ka muhil thei vaklo a, zan tairek pelh thleng ka meng ta fo a, ka men tlang law law chang a tam ta zawk hial mai. Chuvangin tihtur em em a awm lemlo bawka thlalak hluite ka post thar a, nidanga ka chin ngai vakloh FB story a mahni thlalak post ka chin phah.

Kan zawhte Cruze-a (persian cat) nen kan mut hun leh kan thawh hun a in ang ta deuh reng mai a, persian cat ah ka in transform dawn ani mahna.
Ho tete ka ziah kual na chhan chu Lockdown hi engtin chiah nge i hman ral ve tak tih hi i hriatreng theih nan lo chhinchhiah ve la tha ka ti a, ni a liama kum tam a vei hnu ah chuan lung tilengtu pawh a lo ni mahna.
"Ka pu, Sai sawm kap"

(Covid19 lockdown article)

I thawm thangva kan hriattirh kha chuan pa kan ti khawp mai che a, ni khat thilthu leka i tukzal tamziate kan lo sawi lat lat thin.

Kan beiseiloh takin i huang i zauh zel ta a, i nikhat tukzal pawh a pung tual tual. Thawm i chhuahlo naa inkalsan takte erawh an rum vawng vawng a, an ṭap rawih rawih a nih si hi.

Ralkhat hlataka awm reng tura kan rin lai che in tunah lem kan kawtkaiah ilo ding ta ut mai sia leh!

1800 hmalam chanchin chhui tur pawh neilo, lungbul thingbul biaa ralhlaua tlankawi mai mai, ram pharh tha pawh hum ngamloa tlang zingzuma biru hnam, chanchintha vanga rualpawl ṭan ve ek ek chauh hnam hi ilakah hian kan va tlawm tehlul em!

I sulhnu enkawla tuamdamna tur pawh kan neilo, kan lo sepui tawrh ngawt  mailoh che chu duhthlan tur reng reng kan nei velo.

Hlauhtlawn che in awmzia a neilo a, mawl taka dolet chi ini bawk silo, i tawnah dawl zawrin kan zawr a ni e.

Ka pu Sai sawm kap, Lal Corona.. kan tlawm e.
                               ZE MAK
(Covid19 lockdown article)




Wuhan khawpuia natna chhuakthar kan hriattirh chuan Masi lawm turin kan zi huai huai mek a, TV lamah pawh chanchinthar satliah ang maiah ngaiin kan bengkhawn lua lo. An khawngaihthlak mange kan ti liam satliah a, Krismas kan han hman zawh meuh chuan khawchhak lam chu a sangtel an lo thi der tawh.

Zin mite khuahkhirh a ni chho tana, reilote ah ram dangin an lo kai leh ta der mai, khawchhak boruak leh Wuhan chanchin belhchian kan tum ve mek laiin kan ram pawh alo thleng ta der mai a, mitkhap karlovah inkharkhip kan ngai zui ta mai bawk.

Chutiang taka natna ṭihbaiawm a nih vang chuan kan thlabar a, kan mangang takzet, in enkawlna hmanrua kan nei chau nasa mai si, kan hnam lah a huhoa awm lut lut, huau huau nuamti chi, thenawm khawvengte innlen pawh nul nul kan ni si, kan pul vek dawn anih hi tiin kan mangang hle mai. Tlai lam alo nih chuan vantlang aurinna khawl atangin “Ro min relsak ang che” kan ti ngawih ngawih mai.

Pawn chhuak theilo kan nih tak vangin kan hun hman dan sawiin pa uangdeuhte thu khawchang kan ngaichang thup a. Whatsapp group tin ah forward message a darh chum chum bawk. Chutah TV kaltlangin kan rawngbawltuten Crusade an han nei taa, ram puma tv viewer ngah ber a ni hial awm e.  Chhungtin ten kohhran sawilo in kan thlir tlanga, damna chang report lah a tlar dul. Nuam kan tia veng thenkhat phei chuan khuang chawi chhuak meuhin khawlai ah zai leh lamin hun an hmang hial.

Chanchinthar puan alo hun a, natna hrik hmalak chak zia kan ngaithlaa, India ram pawh a tuam mek thu kan ngaihthlak meuh chuan Local task force an khauh leh sawt a, hlau bawkin kan kimki zui leh a.

Thla khat dawn kan inkharkhip hnu meuh chuan kan ramah kaithar an awmlo bawk nen kan hlauh a ziaawm leh a, kan ram hruaituten pawn chhuah theih dan an han duanga kan chhuak leh ta ruih ruih a, kan bazar pawh innek a ngai zui leh mai bawk a.

Kan thenawm state maiah kai thar an awm a, an thih phah thute hial kan han hriat chuan “Ro min relsak ang che” kan ti leh a, palm Sunday te, Goodfriday leh Easter te chu inkhuahkhirkhloh hun aia uar zawk mahin kan hmang lawi a, hripui erawh chuan kan ram a zim hnai tial tial si.

Ei leh in ngaihtuah a ngaia, chiseh lam a ngai a, thuneituten hlauthawng takin inthlahdul an rawt a, kan zawm tha ngei mai kan in thlahdul em em a, lirthei a tlan zut zut a, lengkual dede an awm ta bawk a, dawr leh bazar pawh a ri hulh hulh nghal. Hripui erawh chuan min zim hnai tual tual lawi si.

He mizo mize mak tak hi covid19 hripui hian eng ang takin nge a beih ve dawn ni? Thla khat aia tam hi kan in lockdown peih dawnlo, peih mah ila kan economy vangin kan buai ang, chutih hun ah chuan zalen zawkin kan thenawm ram leh state atangin lut leh chhuak an awm tawh anga, keini thla khat lai tawmim tawh pawn chhuah nuamti, chhuah chaka eu eu tawh hnam hi kan fimkhur seng angem aw? Kan lo tuar ve tang tangna te kha mi tlemte fimkhurnloh vangin a thlawn vek thei dawn a nih hmel.